Czyszczenie kamienia — metody
W przeszłości przyjęto dwie podstawowe metody czyszczenia: fizyczną i chemiczną. Metody fizyczne obejmowały wysokie i niskociśnieniowe mycie wodą, suche i mokre piaskowanie, czyszczenie mechaniczne za pomocą obracających się tarcz i szczotek oraz ręczne szczotkowanie na sucho może powodować znaczne uszkodzenia w rękach niewykwalifikowanych pracowników, co doprowadza do różnego stopnia zniszczenia powierzchni. Skutkiem takiego czyszczenia będzie znacznie większa podatność kamienia na pochłanianie wody deszczowej, brudu i zanieczyszczeń, a także rozmnażanie się organizmów mikrobiologicznych.
Z metod fizycznych można również wziąć pod uwagę piaskowanie elewacji kamiennych. Jest to metoda doskonale sprawdzająca się. Polega na użyciu wody pod ciśnieniem z piaskiem, ściągając cieniutką warstwę zabrudzonego kamienia. Spod brudu wychodzi wówczas piękny koloryt naturalnego kamienia. Umiejętne zastosowanie takiej technologii daje rewelacyjne rezultaty. Jednak metoda ta pozostaje nadal bardzo drogim rozwiązaniem.
Najnowszą metodą, jaka została zastosowana w kamieniarstwie, jest mycie pod ciśnieniem pary wodnej. Technologia ta pozwala na odkażenie kamienia z porastających mikroorganizmów, blokując dalszy rozwój. Bród usuwany jest w wysokiej temperaturze, a kamień po wyschnięciu, nadaje się do impregnacji. Nie zawsze jednak czyszczenie parą wodną radzi sobie z dogłębnymi zabarwieniami kamienia tak jak środki chemiczne do czyszczenia kamienia.
Drugą metodą jest metoda czyszczenia chemicznego. Metody te obejmują nakładanie substancji o odpowiednio dobranym składzie do zabrudzenia. Preparat chemiczny reaguje z zabrudzeniem i usuwa z kamienia wszelkich przebarwień i zabrudzeń występujących na powierzchni. Zarówno alkaliczne, jak i kwasowe chemikalia mogą być stosowane jako płyny, żele lub pasty w zależności od używanego systemu oraz odpowiedniego doboru do rodzaju kamienia.
Jest to mniej szkodliwa metoda od obróbki mechanicznej oraz bardziej możliwa w zastosowaniu nie tylko w warunkach domowych, ale także w profesjonalnym czyszczeniu kamienia. Preparaty chemiczne doskonale radzą sobie z czyszczeniem granitu na płaszczyznach poziomych, czyli tarasach, ścieżkach, murach oraz ogrodzeniach.
Trzeba jednak pamiętać, aby stosować czyszczenie chemiczne wg. Określonych zasad producenta, ponieważ długoterminowe zastosowanie prowadzi do zniszczenia koloru kamienia. Skutki czyszczenia chemicznego mogą obejmować:
- nieodwracalne wybielanie lub zabarwienie prowadzące do
zmiany w wyglądzie i kolorze kamienia
- nieestetyczne białe osady (wykwity) wynikające z resztkowych osadów (soli) wydobywanych z piaskowca
• krystalizacja lub erozja na powierzchni niektórych naturalnych minerałów prowadząca do „wżerów” oraz zmiany tekstury powierzchni z utratą wizerunku kamienia.
Jak dobrać odpowiedni preparat do kamienia?
Jest pewna etykieta doboru preparatów do różnych rodzajów kamienia. Im kamień twardszy tym możemy użyć mocniejszego preparatu.
Kamienie twarde: granit, bazalt, kalcyt, porfir, sjenit, labradoryt, obsydian, czyli na skały magmowe możemy użyć preparatów kwasowych.
Kamienie średnio twarde jak : piaskowiec twardy, iły, łupek, szarogłazy, gnejs, serpentynit, należą do skał osadowych i tutaj również możemy zastosować preparaty kwasowe, lecz w większym rozcieńczeniu. Jednak bardziej zalecamy środki alkaliczne, które są znacznie łagodniejsze i bezpieczne w użyciu.
Kamienie miękkie metamorficzne typu piaskowiec miękki, wapień, marmur z natury nie są kamieniami bardzo starymi ,dlatego posiadają delikatną strukturę dlatego dla nich, znajdują bardziej zastosowanie preparaty alkaliczne oraz preparaty biobójcze. Te drugie z powodzeniem stosowane na zewnątrz budynków w walce z zielonymi nalotami, mchem czy ciemnozielonymi porostami.
Etykieta ta nie jest sztywną zasadą, ponieważ każdy kamień posiada inną strukturę, każdy marmur, granit czy wapień posiada różne twardości, dlatego tak ważne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy, oraz bezpośredniego sprawdzenia preparatów na danych rodzajach kamienia.