Konserwacja kamienia budowlanego
W kamieniarstwie od początków wykorzystywania kamienia do budowy, aż po dziś dzień, największym problemem pozostaje brak odpowiedniej izolacji przeciwwilgociowej. O ile w dawnych czasach nie stosowano izolacji, ponieważ błędnie założono, że kamień ma małą nasiąkliwość, to dziś stosuje się rozwiązania i preparaty, które nie do końca są skuteczne. Piaskowce, łupki, opoki, czyli skały osadowe najczęściej używane w budownictwie mają nasiąkliwość w granicach 3 do 10%. Dlatego pomniki czy mury nachodzą wodą kapilarną i wznoszącymi się roztworami soli, co częściowo uszkadza lub niszczy skałę. Warto wspomnieć, że praktycznie tylko skały magmowe mają wartość nasiąkania mniejszą niż 1%.
Oczywiście uszkodzenia powstają również w wyniku nieodpowiedniego użytkowania oraz wpływu warunków atmosferycznych, jednak dzięki zaawansowanej chemii kamieniarskiej można uchronić kamień przed wszystkimi wymienionymi przyczynami.
Każdy, kto wybiera kamień jako materiał, liczy, że ten budulec zachowa swój wygląd na bardzo długo. Niestety kamień sam w sobie nie ma wystarczających właściwości, aby samodzielnie zabezpieczyć się przed czynnikami zewnętrznymi. Szczególnie może to dotyczyć elementów budowlanych z kamiennych płyt. Bardzo często jedynym sposobem na bardzo zużyte i konserwowane nieodpowiednimi środkami podłogi wydaje
się, zeszlifowywanie powierzchni. Na zewnątrz najlepsze efekty można uzyskać, poprzez piaskowanie, jednak wyłącznie dla grubo obrabianych powierzchni, łupanych, groszkowanych i szpicowanych. Należy także pamiętać, że każda ingerencja w kamień osłabia strukturę i po takim zabiegu staje się jeszcze bardziej podatny na czynniki zewnętrzne. Po czyszczeniu warto zastosować środki wzmacniające kamień, charakteryzujące się dużą głębokością wnikania. Konsolidanty wzmacniają powierzchnię usuwając wodę, dzięki temu ograniczają powstawanie alg i mchów. Cały proces odnawiania powierzchni kamienia jest długotrwały (nawet kilka miesięcy) i często bardzo trudny, dlatego jak w to zwykle bywa lepiej przeciwdziałać niż później próbować naprawić szkody. Schemat postępowania ze zniszczonym kamieniem powinien rozpocząć się od zbadania stanu powierzchni oraz ustalenia przyczyny uszkodzeń. Następnym krokiem jest czyszczenie z kurzu, pyłu i osadów oraz odsolenie. Następnie należy wzmocnić powierzchnię konsolidantami i zaimpregnować powierzchnię odpowiednim środkiem. Chodzi głównie o ochronę przed wodą. Elementy kamienne, uszkodzone mechanicznie, można zaszpachlować, lub jeśli braki są zbyt duże uzupełnić wkładką z nowego kamienia. Tutaj oczywiście dobieramy wypełnienie w zależności od rodzaju skały.
Jak zatem chronić powierzchnie kamienia, szczególnie tego narażonego na oddziaływanie czynników atmosferycznych.
Podstawowy zabieg ochronny to odpowiednie przygotowanie powierzchni i odprowadzenie np. wód opadowych ograniczenie. Dzięki zaawansowanym preparatom kamień można chronić za pomocą impregnatów, które zapewniają dyfuzję wody i pary wodnej z kamienia. Najskuteczniejsze są substancje, sporządzane na bazie siloksanów oraz nanocząstek. Wewnątrz najbardziej narażone są wspomniane już posadzki i stopnice schodów. Codzienne użytkowanie, często setki i tysiące stóp, nanoszenie piasku, pyłów czy nawet soli w zimie. Bardzo często przyczyną szkód są niewłaściwie stosowane i źle dobrane środki chemiczne. Które czyszczą według reklam — każdą powierzchnię, a niestety jak powszechnie wiadomo, co jest do wszystkiego, jest do niczego. Odpowiednie środki dostępne w specjalistycznym sklepie po nałożeniu stwarzają na powierzchni oddychającą warstwę. Taki środek chroni powierzchnie i pozwala ją utrzymać na długo w nienagannym stanie.
